Vooral om de gezondheid van zijn hennen te verbeteren, zeker van de wat mindere leghennen in het koppel, voert Chiel Gielen uit Biddinghuizen al sinds 2014 het vloeibare voeder Soliq. “Het is wel belangrijk dat het hele voersysteem is uitgevoerd in roestvrijstaal, omdat het voer is aangezuurd.”
Pluimveehouder Chiel Gielen uit Biddinghuizen is net dit jaar omgeschakeld van Freiland naar het scharrelconcept Beter Leven keurmerk 1 ster met zijn 44.500 leghennen. “De Wintergarten voldeed niet meer aan de meest recente eisen voor het houden van Freiland Beter Leven 2 sterren. Er moest flink geïnvesteerd worden om de uitloop weer up-to-date te krijgen. En dit terwijl door de lange periodes van ophokplicht de houderij van Freiland juist minder interessant wordt,” legt Gielen uit. Hij schat in dat, als hij aan de nieuwste eisen wat betreft de Wintergarten zou willen voldoen, hij zo’n driekwart miljoen zou moeten investeren. Een ander punt is dat een grotere Wintergarten die een omvang heeft volgens de nieuwe eisen ook niet past binnen het beschikbare bouwblok. Gielen: ‘‘Door deze combinatie van overwegingen besloot ik af te zien van de benodigde investering en te gaan voor de 1 ster Beter Leven leghennen.”
De achttien hectare uitloop die nodig was om Freiland te kunnen realiseren zette Gielen, nadat hij omgeschakeld was naar scharrel, natuurlijk meteen weer om naar akkerbouwgrond. “Helaas kunnen de akkerbouwopbrengsten niet het financiële verschil goedmaken van de omschakeling naar het scharrelconcept. Dat geld loop ik nu mis.”
Soliq in rantsoen
Gielen heeft nu in totaal vijfenveertig hectare akkerbouw. De elf hectare tarwe, zo’n honderd ton die hij jaarlijks teelt, is allemaal voor de leghennen. Hij slaat deze eigen tarwe op in een speciale graansilo van driehonderd ton. Daardoor kan hij tot 25 procent tarwe bijmengen in het rantsoen voor zijn leghennen, wat uiteraard een kostenbesparing is. Gielen: “Ik meng constant 25 procent tarwe bij, zo lang ik eigen tarwe heb. Helaas heb ik niet genoeg om jaarrond eigen tarwe bij te kunnen voeren aan de leghennen. De rest koop ik bij via Agrifirm.”
Rond 2013 ging Gielen nadenken over het voeren van Soliq, een vloeibaar voeder, aan zijn hennen. Via zijn adviseur van Agrifirm hoorde hij over de goede resultaten die het voeren van dit aangezuurde voer bij de leghennen oplevert. Gielen: “Het komt de gezondheid van de hennen ten goede. Ook is er door de lagere kostprijs van de vloeibare mix een prijsvoordeel te halen. Maar het was niet alleen de adviseur die mij erop attendeerde, ik hoorde van collega’s ook goede berichten over dit product.” Dus besloot hij in januari 2014 met Soliq te beginnen. Het rantsoen van de hennen bestaat sinds die tijd dus uit 25 procent eigen tarwe (zo lang de voorraad strekt), twintig procent Soliq aangevuld met kernvoer van Agrifirm.
Om Soliq te kunnen voeren moet je voersysteem hiervoor echter wel geschikt zijn. Agrifirm, Bonda, Smits Techniek en Roxell ontwikkelden daarvoor een voersysteem. Kern van dit systeem is de Bridolay (spiraalvoedering) die het voer verdeelt in de stallen. In de voerkeuken staat een weger-menger die de producten bij elkaar mengt. In het geval van Gielen is dat dus de legmix, het kernvoer en de tarwe. Maar in principe kunnen ook andere producten of middelen toegevoegd worden. De vloeibare legmix wordt opgeslagen in een speciale silo, vergelijkbaar met die voor brijvoer voor varkens. Gielen: “Belangrijk is wel dat het hele systeem uitgevoerd is in roestvrijstaal (rvs) en kunststof. Het aangezuurde voer tast anders namelijk het voersysteem aan.” Na een paar jaar draaien gaf dit bij Gielen in 2016 problemen. Het gehele voersysteem is toen opgewaardeerd naar rvs. “Daarna draaide het voersysteem goed,” aldus Gielen.
Onder meer gezondere hennen
Al geeft het voeren met Soliq financieel iets voordeel, het gezondheidsaspect van het vloeibare voeder is het belangrijkst volgens Gielen. “Als je tenminste al over een rvs voersysteem beschikt. Je hennen blijven gezonder; je goede hennen blijven fit, maar de anders mindere hennen worden beter c.q. gezonder,” aldus Gielen. “En dat is echt een voordeel van Soliq. Verder blijft je koppel hennen uniformer naar het einde van de ronde én heb je iets meer eieren per ronde.” Wat volgens de Flevolandse pluimveehouder daarnaast nog een voordeel is, is dat Soliq ook duurzaam is omdat het bestaat uit reststromen. Ook dat is van belang volgens hem.
Qua hennensoort wisselt familie Gielen niet snel. Sinds de introductie van Soliq in 2014 werken ze met de Brown Nick van Agromix die bruine eieren legt. De op een na laatste ronde zette Gielen echter de H&N Nick Chick op die witte eieren legt. Gielen: “Die beviel wel, maar onze afnemer Gebr. Van Beek in Wehl, wilde toch weer bruine eieren in plaats van witte. Dus zijn we weer terug bij de Brown Nick. En dat is ook prima. Het is een leghen met onder meer een mooi eigewicht en een goede eischaalkwaliteit.” De Brown Nick houdt hij aan tot zo’n 85 weken leeftijd. De H&N Nick Chick ging dan wel op 85 weken weg, maar dat had volgens Gielen te maken met de wens van zijn afnemer om met Pasen veel eieren te hebben (dus nieuwe ronde op te zetten).
Wisselende samenstelling
Volgens Gielen wisselt de samenstelling van de Soliq soms ook. Dat kan Gielen zien aan het bonnetje van Bonda dat bij iedere levering zit. Gielen: “Meestal zit er onder meer tarwegist- of tarwezetmeelconcentraat in en vaak ook citrusproducten. Dat de ingrediënten wisselen, maakt voor mij niet veel uit. De smaak, voedingswaarde, de dikte en de mate van zuurheid van het product moeten natuurlijk wel ongeveer hetzelfde blijven om ervoor te zorgen dat Soliq voldoende voedingswaarde geeft en de gezondheid van de leghennen blijft bevorderen.” Wat het aanzuren van het drinkwater van de leghennen betreft, dat doet Gielen niet standaard. Alleen bij problemen voegt hij zuur toe aan het water van de hennen. Gielen: “Verder moet je natuurlijk wel blijven ontwormen en enten tegen IB, daar ben ik erg scherp op.”
De technische resultaten van de Flevolandse pluimveehouder zijn goed, maar wat de Brown Nick betreft heeft hij geen cijfers die een goed beeld schetsen omdat de rondes zeer wisselend waren, met een heel goed koppel en een tegenvallend koppel. Met die ene ronde H&N Nick Chick zat hij op 75 weken op 343 eieren p.o.h., een paar eieren boven de legkalender voor deze hen. Los van een tegenvallend koppel, waarbij de uitval wat hoger was, is Gielen tevreden over het uitvalspercentage. De beste koppels hadden maar drie procent uitval, aldus Gielen. Het huidige koppel, nu veertig weken oud, heeft tot nu toe maar een uitvalpercentage van één procent. Gielen: “En het ziet er naar uit dat dit weer een topkoppel wordt.” Wat ook de gezondheid van de leghennen bevordert is de nieuwe vernevelingsinstallatie die de leghennenhouder enige tijd geleden in de stal heeft laten installeren. Gielen: “Ik kan de staltemperatuur er zo’n twee à drie graden Celcius mee verlagen. Dat lijkt niet veel, maar 31 graden in de stal of 28 graden scheelt toch nog flink. En het draagt ook nog eens bij aan de gezondheid én het welzijn van mijn hennen.”
Luisteren naar ideeën opvolger
Voor wat de komende jaren betreft gaat familie Gielen niet heel veel veranderen aan hun leghennenhouderij. Een opvolger hebben ze wel, dus proberen Chiel en zijn vrouw het gecombineerde pluimvee- en akkerbouwbedrijf wel zo toekomstproof mogelijk te maken. Gielen lachend: “We luisteren ook al naar de ideeën die deze opvolger heeft wat betreft het bedrijf. Of hij ook Soliq blijft voeren, dat mag hij natuurlijk zelf bepalen. Dat is aan hem. Ik ben nog relatief jong, dus ik houd samen met mijn vrouw de komende jaren nog wel de leiding.”
De komende jaren zou als investering bijvoorbeeld het Fienhage KL volièresysteem vervangen kunnen worden. Dit zogeheten portaalsysteem uit 2006 werkt volgens Gielen echter wel erg handig. “Je kunt met een kleine shovel of tractortje met schuiver ervoor heel makkelijk tussen de rijen door en de stal snel leeghalen na een ronde.” Of hij te zijner tijd weer een vergelijkbaar Fienhage volièresysteem aan gaat schaffen, of de opvolger, dat weet Gielen nog niet. Volgens hem kan het systeem nog wel een paar jaar mee.
Tekst en beeld: Dick van Doorn
