De Commissie heeft vandaag het recentste pakket uitzonderlijke maatregelen gepubliceerd voor verdere ondersteuning van de landbouw- en voedingssectoren die het zwaarst getroffen zijn door de coronacrisis.
Ondersteuning landbouw
De uitzonderlijke maatregelen (die werden aangekondigd op 22 april) omvatten steun voor particuliere opslag voor de zuivel- en de vleessector, tijdelijke toestemming voor het zelf organiseren van marktmaatregelen door marktdeelnemers in zwaar getroffen sectoren, en flexibiliteit bij de uitvoering van marktondersteuningsprogramma's. Boven op deze marktmaatregelen heeft de Commissie voorgesteld de lidstaten toe te staan middelen voor plattelandsontwikkeling te gebruiken om landbouwers en kleine agrovoedingsbedrijven te vergoeden tot respectievelijk 5 000 en 50 000 euro.
Landbouw zwaar getroffen door de crisis
Commissaris voor Landbouw en Plattelandsontwikkeling Janusz Wojciechowski: “We hebben snel actie ondernomen zodat alle noodzakelijke maatregelen zo snel mogelijk beschikbaar zouden zijn voor de ondersteuning van landbouwers en andere getroffenen. Sommige landbouw- en voedingsmarkten zijn zwaar getroffen door de crisis. Ik ben er echter van overtuigd dat deze maatregelen concrete steun zullen bieden, het juiste signaal naar de markten zullen sturen en binnenkort een zekere stabiliteit zullen bieden. Zowel de voorgaande steunmaatregelen als dit pakket tonen aan dat de Commissie paraat staat en zal optreden wanneer nodig. We zullen blijven toezien op de situatie, in nauw contact met de belanghebbenden, het Europees Parlement en de lidstaten.”
Maatregelen steun landbouw- en voedingsmarkten
De volgende uitzonderlijke marktmaatregelen zijn op 22 april voorgesteld en zijn nu volledig goedgekeurd en gepubliceerd:
- Steun voor particuliere opslag: De Commissie zal steun verlenen voor de particuliere opslag van zuivelproducten (mageremelkpoeder, boter, kaas) en vleesproducten (rundvlees, schapen- en geitenvlees). Deze producten mogen tijdelijk — ten minste twee à drie maanden en hooguit vijf à zes maanden — uit de markt worden genomen. Aanvragen tot deelname aan de regeling kunnen worden ingediend vanaf 7 mei 2020. Doel van deze maatregel is de markt te stabiliseren door het aanbod tijdelijk te verminderen.
- Flexibele uitvoering van marktondersteuningsprogramma's: De Commissie zal flexibiliteit toestaan bij de uitvoering van marktondersteuningsprogramma's voor wijn, groenten en fruit, tafelolijven en olijfolie, bijenteelt, en bij de uitvoering van de EU-schoolregeling (voor melk en groenten en fruit). Deze flexibiliteit is bedoeld om het beschikbare aanbod in elke sector te beperken en zo het evenwicht op de markten te herstellen. Bovendien kunnen hierdoor de financieringsprioriteiten worden verlegd naar maatregelen voor crisisbeheer.
- Tijdelijke afwijking van de EU-mededingingsregels: Krachtens artikel 222 van de verordening inzake de gemeenschappelijke marktordening (GMO) kan de Commissie in perioden van ernstige marktverstoring tijdelijke afwijkingen van bepaalde mededingingsregels van de EU vaststellen. De Commissie heeft dergelijke afwijkingen vastgesteld voor zuivelproducten, bloemen en aardappelen. Daardoor kunnen marktdeelnemers voor een periode van maximaal zes maanden zelf marktmaatregelen organiseren en uitvoeren op hun niveau om hun sector en de werking van de interne markt te stabiliseren. Zo mag de zuivelsector de melkproductie collectief plannen en mogen de bloemen- en de aardappelsector producten uit de markt nemen. Opslag door particuliere marktdeelnemers wordt eveneens toegestaan. Om nadelige gevolgen te voorkomen, zal nauwlettend worden toegezien op bewegingen van de consumentenprijzen en op mogelijke compartimentering van de interne markt.
Onmiddelijke hulp landbouwers
Daarnaast stelt de Commissie voor dat de lidstaten met resterende fondsen voor plattelandsontwikkeling de mogelijkheid krijgen deze middelen te gebruiken ter ondersteuning van landbouwers en kleine agrovoedingsbedrijven in 2020. Dat zou onmiddellijke hulp moeten bieden aan de landbouwers en bedrijven die het hardst zijn getroffen door de crisis. De lidstaten kunnen steun aanbieden tot 5 000 euro per landbouwer en tot 50 000 euro per klein bedrijf. Dat bedrag komt boven op de de-minimissteun voor de landbouwsector en de reeds eerder vastgestelde verhoging van het staatssteunplafond. Het voorstel moet ter goedkeuring aan de Raad en het Parlement worden voorgelegd.
Nieuwe maatregelen Europese Commissie
Deze maatregelen zijn een vervolg op een breed pakket maatregelen dat de Commissie eerder al had goedgekeurd. Dat pakket voorzag in steun voor de agrovoedingssector in de huidige crisissituatie, met een verhoging van de staatssteunbedragen en van de voorschotten en een verlenging van de termijnen voor de indiening van betalingsverzoeken. Deze versoepeling van de regels van het gemeenschappelijk landbouwbeleid is bedoeld om de administratieve druk op landbouwers en nationale overheden te verlichten.
Sector |
Inhoud |
Gewenst effect |
Rechtsgrondslag |
Melk en zuivelproducten |
Erkende producentenorganisaties en andere erkende organen toestaan om het aanbod te beheren. Duur: 6 maanden. |
Aanpassing van het aanbod aan de verschuiving in de consumentenvraag tijdens de COVID-19-lockdown |
Artikel 222 van Verordening (EU) nr. 1308/2013 (gemeenschappelijke marktordening) |
Verwerkte aardappelen |
Erkende producentenorganisaties en andere erkende organen toestaan om het aanbod te beheren. Duur: 6 maanden. |
Aanpassing van het aanbod aan de verschuiving in de consumentenvraag tijdens de COVID-19-lockdown |
Artikel 222 van Verordening (EU) nr. 1308/2013 (gemeenschappelijke marktordening) |
Bloemen, bollen enz. |
Erkende producentenorganisaties en andere erkende organen toestaan om het aanbod te beheren. Duur: 6 maanden. |
Aanpassing van het aanbod aan de verschuiving in de consumentenvraag tijdens de COVID-19-lockdown |
Artikel 222 van Verordening (EU) nr. 1308/2013 (gemeenschappelijke marktordening) |
Groenten en fruit, wijn |
Meer flexibiliteit voor het beheer van sectorale programma's (door de lidstaten beheerde nationale budgetten) |
Aanpassing van het aanbod aan de verschuiving in de consumentenvraag tijdens de COVID-19-lockdown |
Artikelen 37, 53, 173, juncto artikel 227 van Verordening (EU) nr. 1308/2013 (gemeenschappelijke marktordening) [Vandaag goedgekeurd; bekendmaking in het Publicatieblad volgt] |
Groenten en fruit, wijn |
Meer financiële flexibiliteit in de communautaire sectorale programma's om producten uit de markt te nemen (vernietiging, distillatie, opslag of groen oogsten) |
Aanpassing van het aanbod aan de verschuiving in de consumentenvraag tijdens de COVID-19-lockdown |
Artikel 219, juncto artikel 228 van Verordening (EU) nr. 1308/2013 (gemeenschappelijke marktordening) |
Groenten en fruit, wijn, bijenteelt, en schoolregeling |
Meer flexibiliteit voor verschillende regelingen ter ondersteuning van sectorale programma's |
Aanpassing van het aanbod aan de verschuiving in de consumentenvraag tijdens de COVID-19-lockdown; flexibiliteit voor lopende programma's |
Artikel 25 [schoolregeling], artikel 38 [groenten en fruit], artikel 54 [wijn], artikel 57 [bijenteelt], artikel 70, onder a), en artikel 219 juncto artikel 228 van Verordening (EU) nr. 1308/2013 (gemeenschappelijke marktordening)* |
Tafelolijven en olijfolie |
Meer flexibiliteit voor verschillende regelingen ter ondersteuning van sectorale programma's. |
Flexibiliteit voor lopende programma's die getroffen zijn door de crisis |
Artikel 31 [tafelolijven en olijfolie] van Verordening (EU) nr. 1308/2013 (gemeenschappelijke marktordening) |
Schapen en geiten |
Particuliere opslag |
Aanpassing van het aanbod aan de verschuiving in de consumentenvraag tijdens de COVID-19-lockdown |
Artikel 18, lid 2, en artikel 223, lid 3, onder c), van Verordening (EU) nr. 1308/2013 (gemeenschappelijke marktordening) |
Wijn |
Meer flexibiliteit met betrekking tot de regels inzake aanplantrechten. |
Meer tijd voor producenten om aan de verplichtingen de voldoen. |
Artikel 221, lid 1, van Verordening (EU) nr. 1308/2013 (gemeenschappelijke marktordening) |
Rundvlees |
Particuliere opslag |
Aanpassing van het aanbod aan de verschuiving in de consumentenvraag tijdens de COVID-19-lockdown |
Artikel 18, lid 2, en artikel 223, lid 3, onder c), van Verordening (EU) nr. 1308/2013 (gemeenschappelijke marktordening) |
Kaas |
Particuliere opslag |
Aanpassing van het aanbod aan de verschuiving in de consumentenvraag tijdens de COVID-19-lockdown |
Artikel 219, lid 1, juncto artikel 228 van Verordening (EU) nr. 1308/2013 (gemeenschappelijke marktordening) |
Mageremelkpoeder |
Particuliere opslag |
Aanpassing van het aanbod aan de verschuiving in de consumentenvraag tijdens de COVID-19-lockdown |
Artikel 18, lid 2, en artikel 223, lid 3, onder c), van Verordening (EU) nr. 1308/2013 (gemeenschappelijke marktordening) |
Boter |
Particuliere opslag |
Aanpassing van het aanbod aan de verschuiving in de consumentenvraag tijdens de COVID-19-lockdown |
Artikel 18, lid 2, van Verordening (EU) nr. 1308/2013 (gemeenschappelijke marktordening) |
Plattelandsontwikkeling |
Nieuwe tijdelijke maatregel |
Steun voor landbouwers en kleine en middelgrote ondernemingen die getroffen zijn door de crisis. |
Voorstel van de Commissie tot wijziging van Verordening (EU) nr. 1305/2013 (steun voor plattelandsontwikkeling uit het Elfpo) – goed te keuren door het Europees Parlement en de Raad |