De campagne van Stigas, het kennisinstituut op gebied van veilig en gezond werken in de agrarische sector, voor de aanpak van stof in de pluimveesector slaat aan. ‘Pak stof aan!’ heeft het doel om werkgevers en werknemers bewust te maken van de risico’s van blootstelling aan stof. De campagne, waarbij advies en vroegtijdige signalering van klachten centraal staan, wordt financieel ondersteund door het ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid.
Werken in de pluimveehouderij
Werkenden in de pluimveesector komen vaak in aanraking met stof. Denk aan controlerondes in de stal en handelingen aan de dieren. Het gaat om heel fijne deeltjes van onder andere strooisel, voer, veren en uitwerpselen. Deze deeltjes kunnen bijvoorbeeld endotoxinen bevatten, waarvan kleine deeltjes diep in de longen doordringen en daar schade aanrichten.
Klachten van stof
Bedrijfsarts Marilous Chaillet van Stigas ziet in de praktijk dat werkgevers en werknemers weten dat stof niet gezond is, maar lang niet altijd voldoende maatregelen nemen. “Dit komt omdat klachten vaak pas na langere tijd optreden en de oorzaak meestal niet duidelijk is. Gezondheidsklachten als gevolg van stof zijn daarom ook minder zichtbaar in verzuim- en arbeidsongeschiktheidscijfers. Omdat men er niet direct hinder van ondervindt is de motivatie lager om er iets tegen te doen.”
Klachten beginnen vaak onschuldig met niesen en hoesten, maar kan later erger worden. Mensen die vaak en lang met stof werken kunnen ernstige klachten krijgen zoals astma, COPD of een stoflong. Bij klachten is het advies om met de arbodienst of een bedrijfsarts bijvoorbeeld via Stigas contact op te nemen.
De campagne bestaat uit meerdere activiteiten. Via communicatie worden onder meer praktijkvoorbeelden online en via vakbladen gedeeld. Verder voeren de adviseurs gratis indicatieve stofmetingen naar fijnstof uit bij bedrijven. Tijdens een bezoek wordt in kaart gebracht wat de blootstelling is bij verschillende handelingen en worden tips gegeven om de stofblootstelling te verminderen.
Lees hieronder meer over de vijf stappen, die Stigas aan pluimveehouders voorstelt, om risico’s te beperken.
Wat kun je zelf doen binnen je pluimveebedrijf?
Doorloop de volgende 5 stappen:
1. Beoordeel de risico’s
Met een risico-inventarisatie en -evaluatie (RIE) breng je de risico’s op je werkplek in kaart. Ook als het gaat om stof. Nog geen RIE? Ga dan naar Risico- Inventarisatie en- Evaluatie.
2. Beperk het stof
Ga na of je het schadelijk stof kunt vervangen door een minder schadelijk stof. In de pluimveehouderij is dat vaak lastig. De dieren en het strooisel in de stal zijn immers de bron van het stof. Wel kun je ervoor zorgen dat er zo min mogelijk stof is. Denk bijvoorbeeld na over het type strooisel dat je gebruikt. Daarnaast bestaan er ook technieken zoals een ionisatiesysteem of oliefilmsysteem om het stof in de stal terug te dringen.
Maak ruimtes waar gewerkt wordt regelmatig stofvrij met een stofzuiger met een goed filter tegen fijn stof. Ook kan gebruik gemaakt worden van een centraal stofzuigsysteem. Dit is praktischer in gebruik.
Zorg dat stof niet op je huid of in je haren komt. Draag een overall en bedek je hoofd met een pet, muts of hoofddoekje.
3. Ventilatie en/of afzuiging
Zorg voor voldoende verse/schone lucht, dit geldt ook voor ruimtes buiten de stal waar gewerkt wordt. Zorg voor overdruk. Dan komt stof uit de omgeving niet in de ruimte waar wordt gewerkt (bijvoorbeeld in de sorteerruimte voor eieren).
4. Scheiding mens en bron
Beperk het contact met het stof. Scheid ruimten van elkaar. Organiseer het werk zo, dat je minder in contact komt met stof. Dat kan door met je collega’s af te spreken de taken regelmatig te rouleren. En niet onnodig in de stal te zijn.
5. Persoonlijke bescherming
Draag een stofmasker bij stoffige werkzaamheden, bij de aan en afvoer van dieren, maar ook bij werkzaamheden in de stal. Maak het masker regelmatig schoon en vervang het regelmatig. Gebruik wegwerpmaskers maximaal 1 werkdag. Volg hierbij de instructies van de leverancier. Er zijn verschillende stofmaskers in verschillende maten en uitvoeringen. Heb je problemen met het masker? Onderzoek dan de mogelijkheden om een ander masker te gebruiken.
Tot slot, zorg ervoor dat iedereen goed op de hoogte is van de maatregelen en hoe deze te gebruiken. Denk hierbij ook aan het gebruik van een stofmasker. Sla deze stofvrij op en vervang deze regelmatig. Zet deze op de juiste manier op, want anders kan het zelfs de blootstelling verhogen.
Geef het goede voorbeeld. Het helpt als je je hierbij ook richt op de gevolgen voor gezondheid. Dan is duidelijk waarom de maatregelen genomen worden.
