Annemarie Rebel (Wageningen Livestock & Research) en haar afdeling diergezondheid en –welzijn zijn onlangs gestart met een nieuw onderzoek waarbij de relatie gedrag en darmgezondheid centraal staat. Rebel werkte in de afgelopen tijd aan meerdere programma’s mee waarbij immuuncompetenties bij pluimvee en varkens onderzocht werden.
Dit nieuwe onderzoek zit in de experimentele fase, waarbij Rebel hoopt eventuele associaties goed in kaart te kunnen brengen: “Dit onderzoek in vleeskuikens heeft als doel het effect van de aanwezige microbiota (bacteriën in de darm) op vroege leeftijd in relatie met immuun ontwikkeling en gedrag in het latere leven te analyseren.”
Volgens Rebel is het belangrijk om in een ‘proof of concept’ die associaties goed te onderzoeken: “Het complexe weefsel en de bacteriële populatie maakt het een intrigerend orgaan. Als de immuuncompetentie van de kuikens in orde is, dan ben je als pluimveehouder in staat tijdig te reageren op de diverse uitdagingen van buitenaf en daarmee de ziektedruk te verlagen. Het is bij mensen bekend dat het microbioom invloed heeft op het gedrag en wij hopen dat deze interactie ook in pluimvee zichtbaar is, en dat we in een proof of concept een ander gedrag gaan zien bij kuikens die op/vanaf jonge leeftijd een andere microbioomsamenstelling hebben.
Met andere ogen
Als deze relaties inderdaad worden aangetoond, zou dit kunnen betekenen dat we de resultaten uit het verleden met andere ogen moeten bekijken. Het blijft hoe dan ook een belangrijk speerpunt, omdat alles via de darm binnenkomt. Het orgaan moet in staat zijn om (pathogene) ziekmakers van ‘goede’ bacteriën te kunnen onderscheiden. Die balans is enorm belangrijk, dit zorgt voor de immuun ontwikkeling in de darm.”
Rebel ziet aandacht voor immuniteit als een stukje preventie richting een probleemloze ronde: “Het is van belang dat de kuikens in de eerste levensdagen goed worden opgestart. Daar zijn verschillende mogelijkheden voor. Wat goed is voor de ene pluimveehouder is niet meteen ook goed voor de andere. Het is een combinatie van management, voeding en hygiëne. Men moet zich vooral realiseren dat er in de eerste levensfase van een kuiken dingen geprogrammeerd worden op het immuunsysteem die deels onomkeerbaar zijn. Goed sturen in de eerste weken is dan ook cruciaal. Er zijn verschillende mogelijkheden om dit te doen, namelijk bijsturen met voeradditieven, een ander management of uitkomen in de stal. Dat kan allemaal effect hebben op de gezondheid en weerbaarheid van het kuiken.”
Bewustwording
Volgens de onderzoekster is er vanwege de complexheid van het thema voortdurend voortschrijdend inzicht, maar blijft het lastig om met een pasklare oplossing te komen. “Het immuunsysteem van de darm is het grootste van het lijf. Microbiota worden door heel veel dingen beïnvloed en dat heeft gelijk ook weer invloed op het immuunsysteem. Het is dan ook erg relevant om die op de juiste manier te laten ontwikkelen. Maar we zijn nog niet zo ver dat we kunnen zeggen welke bacterie zorgt voor welk type immuun-ontwikkeling. Er lijkt wel een associatie te zijn, maar pas als verschillende studies zijn afgerond kunnen we gaan kijken welke correlaties er zijn. We zijn op dit moment dus vooral generiek bezig in een experimentele omgeving. Het enige wat we echt zeker weten, is dat ingrijpen op jonge leeftijd meer effect heeft op immuniteit ontwikkeling dan op latere leeftijd van de kuikens. Daarbij is er ook een duidelijke invloed van het moederdier en de hanen. Als WUR zijn wij voorstander van alle ontwikkelingen die stimuleren dat er bewustwording komt dat moederdieren, eieren, broederij en transport ook van invloed zijn op het eindproduct.”
Ook houdt WUR zich bezig met dataverwerking. “Er is heel veel kennis over de darmen en de ontwikkeling daarvan. Er wordt ook onderzoek gedaan naar nieuwe meetmethoden om darmproblemen te kunnen voorspellen (naast het ingrijpen bij problemen). Hiermee zouden in de toekomst darmproblemen voorkomen kunnen worden in plaats van afwachten of de kuikens ziek worden. We onderzoeken ook of het microbioom invloed heeft op gedrag en locomotie. De as ‘darm-hersenen’ is ook een relevante as. In de humane wereld is er een correlatie aangetoond tussen depressie en de darmmicrobiota. In het verleden werd er zwart-wit maar naar één parameter gekeken en gelukkig gaan we steeds meer kijken naar het integrale plaatje van de kip en de stalomstandigheden.”
Kennis genereren
Rebel noemt het verbeteren van het totale plaatje een uitdaging waarbij de pluimveehouder vooral tools moet krijgen om te weten aan welke knoppen hij moet draaien. Rebel: “Voor het doorvoeren van innovaties is het belang dat er vanuit de onderzoeken praktische toepassingen komen die op de korte en lange termijn zorgen voor positieve gevolgen voor de gezondheid van een koppel vleeskuikens.
Het doel is nieuwe kennis genereren over het immuunsysteem, de darmen en het totale plaatje zodat het bedrijfsrendement toeneemt zonder diergezondheid en het dierenwelzijn in het gedrang te brengen. Een vitaler kuiken – met betere immuun-competenties en betere performance – leidt niet automatisch tot betere technische resultaten, maar welzijn en gezondheid is er wel bij gebaat. Het kan wel productieversterkend, immuun competentie en gezondheid en welzijn versterkend werken en de kwaliteit verhogen. Vitaler betekent niet altijd meer.”
Bron: Pluimveekrant oktober editie, 29-11-2018
