De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) start in februari 2017 met inspecties bij houders van pluimvee om te controleren of zij zich houden aan de zelfcontroleverplichting met betrekking tot het gebruik van diergeneesmiddelen en verboden stoffen. In de loop van het jaar volgen inspecties bij houders van varkens, kalveren en runderen. Veehouders moeten aan de hand van zelfcontroles kunnen aantonen dat hun dieren, of de producten daarvan, geen verboden stoffen en te hoge residuen van diergeneesmiddelen bevatten.
Illegaal of verkeerd gebruik van antibiotica of het gebruik van verboden groeibevorderaars is een risico voor de volksgezondheid. Daarom kan aan veehouders die niet voldoen aan de zelfcontroleverplichting een bestuurlijke boete opgelegd worden.
Inspecties
De NVWA controleert bij de inspecties of veehouders zich houden aan de zelfcontroleverplichting. Dit kan de veehouder onder andere aantonen door het deelnemen aan een adequaat zelfcontroleprogramma. De 1e verantwoordelijkheid voor het ontwerpen en inrichten van adequate zelfcontrole programma's ligt bij de veehouders en de sector(en) zelf. Een vorm van zelfcontrole kan ook onderdeel zijn van een sectoraal kwaliteitssysteem. Niet-deelnemers aan sectorale zelfcontroleprogramma's zullen aan de NVWA moeten aantonen hoe zij voldoen aan de wettelijke zelfcontroleverplichting. De NVWA heeft een richtlijn opgesteld die hen daarbij kan helpen. De richtlijn is op de NVWA-website te raadplegen.
Waarom zelfcontroles
De varkens- en vleeskalversector hebben in het verleden via de Productschappen Vee, Vlees en Eieren een eigen zelfcontrole op residuen van diergeneesmiddelen en verboden stoffen (zoals groeihormonen) opgezet, de Monitoring Kritische Stoffen (MKS). Door de opheffing van de productschappen per 1 januari 2015, zijn de bepalingen in de productschapsverordeningen komen te vervallen. Daarom zijn in de Regeling diergeneesmiddelen de verschillende betrokken partners in de veehouderijsector verplicht gesteld zelfcontroles uit te voeren. De verplichting geldt voor houders van landbouwhuisdieren, maar ook voor verwerkende bedrijven als slachterijen. De NVWA zal zich eerst richten op de houders van pluimvee, varkens, kalveren en runderen en in het bijzonder op houders die niet deelnemen aan een sectoraal sectorprogramma.
Informatieplicht private systemen
De private kwaliteitssystemen of de beheerders van de sectorale programma‘s informeren de NVWA als er verboden stoffen worden aangetroffen of als aangetroffen antibiotica (zonder dat hiervoor een duidelijke verklaring is) niet staan geregistreerd in de aangewezen databank.