De opwarming van de aarde en de klimaatverandering zorgen ook voor duidelijk voelbare effecten in onze contreien. Het aantal tropische dagen neemt jaarlijks gemiddeld genomen toe in België. Aanhoudend warme tot hete periodes kunnen ervoor zorgen dat landbouwhuisdieren (en zeker pluimvee) hittestress ervaren. Het recent gestarte Vlaamse onderzoeksproject COOLCHICKS wil de pluimveehouders handvatten aanreiken om deze hittestress tegen te gaan.
Probleemstelling
Hittestress bij pluimvee kan leiden tot een verhoogde uitval, verminderde prestaties, een slechtere kwaliteit van de eindproducten of een toename aan welzijns- en gezondheidsproblemen door de hele cyclus. Bovendien zijn kippen extra gevoelig voor hitte. Ze kunnen niet zweten en zijn voorzien van een isolerende verenlaag waardoor ze hun warmte en vocht vooral kwijt moeten zien te raken door verdamping van vocht via een verhoogde ademhaling. Dat doen ze door bijvoorbeeld te hijgen. Door de genetische selectie zijn de huidige hybriden zeer efficiënt op gebied van productie, maar ook dit gaat gespaard met een hogere eigen warmteontwikkeling. Daarbovenop evolueerde het ademhalings- en cardiovasculair stelsel van vleeskuikens niet evenredig mee. De combinatie van deze factoren maakt pluimvee extra gevoelig om ten plooi te vallen aan hittestress.
Advies
Uiteraard worden er nu al verschillende waardevolle maatregelen met betrekking tot voeder- en watermanagement, klimatisatie- en staltechnieken geadviseerd aan de pluimveehouders om hittestress bij hun pluimvee te voorkomen. Maar eigenlijk hebben de pluimveehouders nood aan een bedrijfsspecifiek hitte-actieplan met concrete verbeterstrategieën dat tijdig opgestart kan worden zodat niet ingeboet moet worden op resultaten en welzijn. En dat is dan ook de hoofddoelstelling van het COOLCHICKS-project.
COOLCHICKS
In een vier jaar durende VLAIO-LA traject werkt ILVO samen met partners Proefbedrijf Pluimveehouderij, Pehestat, Lanupro en Universiteit Gent om een wetenschappelijk onderbouwde tool te ontwikkelen dat aangeeft wanneer een bedrijfsspecifiek hitte-actieplan opgestart dient te worden. Deze tool zal de pluimveehouder alarmeren over een mogelijk hittestress-risico, rekening houdend met de aanwezige diercategorie, het (re)productiestadium waarin de dieren zich op dat moment bevinden en de aanwezige staltechnieken. Essentieel hierbij is om het tijdstip, waarop de dieren hitte stress zullen ervaren, op voorhand te voorspellen en dit op maat van elk pluimveebedrijf.
Omslagpunt
Dit omslagpunt is immers van verschillende factoren afhankelijk zoals diercategorie en (re)productiestadium, maar ook van stal technische specificaties, bijvoorbeeld de aanwezigheid van koelsystemen of type ventilatie. In het project zal gezocht worden naar relevante diergebonden parameters, of combinaties ervan, die eenvoudig opgevolgd kunnen worden om de mate waarin de dieren last hebben/krijgen van de hitte te bepalen.
Hitte-actieplan
Via het hitte-actieplan zal men een beslissingsboom kunnen aanwenden om specifieke maatregelen te nemen op maat van het bedrijf. De inhoud van het actieplan wordt vastgelegd op basis van literatuur, onderzoek en sectorparticipatie waarbij ook de praktische en economische haalbaarheid in rekening wordt gebracht.
Strategieën
De impact van verschillende strategieën zal nader bepaald worden in het project. Gedacht wordt aan strategieën op gebied van voeder, water, stalklimaat en management. Deze kunnen worden aangevuld met input vanuit de sector. Ook zal gekeken worden naar het effect van vroege hitte-conditionering bij de kuikens: wat als deze al tijdens de incubatie of vlak na uitkippen aan hogere temperaturen worden blootgesteld? Ondergaan zij dan fysische aanpassingen waardoor ze in hun latere leven beter bestand blijken tegen de hitte?
Sectorparticipatie
Na een grondige literatuurstudie worden zowel bij vleeskuikens als leghennen eerst, kleinschalige, proeven uitgevoerd aan het ILVO, UGent en op het Proefbedrijf Pluimveehouderij en de meest belovende technieken zullen ook geëvalueerd worden op enkele praktijkbedrijven.
Contacteer ons
Indien u graag meewerkt aan dit project, kan u zich hiervoor altijd kandidaat stellen door te mailen naar renee.debaets@ilvo.vlaanderen.be. Ook voor extra informatie kan u steeds terecht bij haar, bij het Pluimveeloket (info@pluimveeloket.be ) of het Proefbedrijf Pluimveehouderij (proefbedrijf@provincieantwerpen.be).
