Hittestress is wereldwijd een ‘big issue’. Volgens Soheil Varasteh, global productmanager feedaddivites van Trouw Nutrition, gaat het probleem steeds meer aandacht vragen en zullen er preventief maatregelen getroffen worden. “Als je nagaat dat we 128 miljoen dollar productieomzet verliezen bij pluimvee in de Verenigde Staten, betekent dat onze managementskills en maatregelen niet voldoende effectief waren om hittestress te bestrijden.”
Trouw Nutrition organiseerde een speciaal webinar over hittestress. “De twintig warmste jaren vonden in de laatste 22 jaar plaats. Volgens de Europese Unie stevent 2020 af op het warmste jaar sinds we dit begonnen te meten. Zowel noord als zuid, hoe dichterbij we bij de polen komen, wordt de meeste verandering ervaring. Omgerekend verliezen we honderd dollar per koe door de hittestress”, schetst Varasteh het probleem van hittestress.
Niet alleen economische schade
De economische gevolgen blijven niet beperkt tot de acute problemen. “In de hele levenscyclus zorgt het voor aandoeningen en productieverlies. Daarom is het verstandig om hittestress als syndroom en niet als een ziekte te benaderen.” Bij pluimvee zorgt een temperatuur van 32,8 graden en een relatieve luchtvochtigheid van vijftig graden al voor 82 punten op de THI-index, dit schema laat zien hoe hittestress wordt ervaren. Dat laat zich bij pluimvee dus als snel zien. “De dieren zijn niet in staat om extreme hitte te verwerken. Ze zweten niet. Hittestress zorgt ook voor een interne problemen in het lichaam. Vooral omdat pluimvee ook is geselecteerd voor hoge metabolische activiteit, wat er voor zorgt dat zij de hittestress meer ervaren. Resultaat is bijvoorbeeld een lagere eiproductie en afname van de schaalkwaliteit.”
Verlies van immuniteit
Volgens Varasteh kan het probleem in het moleculaire systeem van een kip ook zorgen voor blijvende schade aan cellen en organen. “Het tast ook de barrière in de darmen aan, die voorkomen dat pathogenen en bacteriën in het lichaam penetreren.” Varasteh stelt dat de microbiotica die zorgt voor immuniteit voor vrijwel alle E-coli bacteriën en fungi door hittestress in onbalans raakt. “Ieder type dat penetreert is relevant.”
Preventieve maatregelen
Lager gewicht en een afnemende productie en voedselinname zijn direct zichtbare gevolgen van hittestress. Stalmanagement kan helpen om hittestress te voorkomen. Denk aan een kleine verandering van windsnelheid, zonder dat de chillfactor te hoog wordt. Ook het verlagen van dierdichtheid kan een preventieve maatregel zijn. Daarnaast wordt aangeraden om te voeren op koelere momenten op de dag en de temperatuur van water in de gaten te houden. “Een lagere temperatuur van het drinkwater, globaal onder de twintig graden, zorgt voor een verbetering van water- en voerinname.”
Voerstrategie
Trouw Nutrition zet ook verschillende producten in om in te grijpen via het voer. “Niet alles is mogelijk en kan ook zijn dat producten in bepaalde regio’s niet toegestaan zijn”, gaf Varasteh de volgers van de webinar mee. Vijf punten met het voer verdienen desalniettemin de aandacht. Antioxidanten, osmolyten en elektrolyten moeten in balans zijn, darmgezondheid moet in orde zijn en waterinname moet op peil blijven. “Mineralen zijn belangrijk, maar niet het antwoord op hittestress. Vitamine c op waterbasis is in een acute situatie effectief, maar op de langere termijn niet meer. Daarom moet je goed kijken welke voerstrategie je onder welke omstandigheden inzet. Een optimale mix moet alle vijf aspecten in de benen houden”, aldus Varasteh.
Beluister de Podcast
Luister ook de PluimveePodcast over hittestress met Bert Janssen van Trouw Nutrition.
Tekst en foto's: Martin de Vries