De introductie van een goed werkende robot in de pluimveehouderij is een kwestie van tijd. Voor een sector waar de automatiseringsgraad hoog ligt en er nog een uitdaging ligt op het gebied van arbeidsverlichting lijkt de stap naar robotisering niet zo groot meer. “De behoefte is er zeker, maar is nog niet overal even acuut. In vergelijking met de melkveehouderij, waar de melkrobots op veel plekken al onmisbaar zijn, is er nog wel een stap te maken.”
De PoultryBot van Bastiaan Vroegindeweij van Livestock Robotics kreeg in 2016 veel aandacht. Hij ontwierp een robot voor het rapen van grondeieren. Vroegindeweij deed er promotieonderzoek naar en zag dat er in de leghennenhouderij veel behoefte was naar een dergelijke applicatie. “Om met de juiste marktfocus de PoultryBot verder te ontwikkelen ben ik voor mezelf begonnen. Een startup”, blikt Vroegindeweij terug.
Livestock Robotics
Met Livestock Robotics ging hij op zoek naar investeerders om de volgende stap te maken. “De interesse was er wel degelijk, maar een investering van anderhalf miljoen die de ontwikkeling kost, is fors. Helemaal met de kanttekening dat de investeerder al snel zeven tot acht jaar moet wachten voordat dit geld terugkomt. Dat is gewoon te lang. De potentiële investeerders zetten vraagtekens bij het risico. ‘Wie garandeert mij dat in deze terugverdientijd een ander het niet slimmer en sneller doet, en daardoor goedkoper is en beter bij klant past?’.”
Gesprekken over robotisering
Vroegindeweij heeft ook gesprekken gevoerd met andere partijen, die zich op het gebied van robotisering in pluimveehouderij roeren. Onder andere het Franse Tibot, dat met de Spoutnic een robot heeft, gericht op minder grondeieren. “Groot verschil is echter dat Tibot zich richt op het verminderen van het aantal grondeieren zonder deze te rapen. Daarnaast hebben zij een achtergrond in de vleeskuikenouderdieren en wij in leghennen. Daar ligt een groot verschil. Zij willen door verstoring van diergedrag het aantal grondeieren drastisch terugbrengen van vijftien tot twee of drie procent, terwijl de Nederlandse legpluimveehouder al op één procent of zelfs nog minder zit. Hoeveel meerwaarde heeft zo’n robot dan nog, als hij die laatste eieren niet kan rapen, en de boer nog steeds hetzelfde rondje moet doen? Bovendien speelt naast filosofie op een gegeven moment ook de afstand mee. Bretagne is toch wel eindje rijden. In Nederland zijn er ook wel partijen een beetje met robots bezig, maar met een hele andere insteek.”
PoultryBot terugverdiend in drie tot vier jaar
De PoultryBot is voorlopig in de ijskast gezet. Wachtend op partij, die de sprong in het diepe durft te maken. Van de opgedane kennis maakt Vroegindeweij nog steeds optimaal gebruik. Hij heeft de overtuiging dat een eierraaprobot meerwaarde heeft. “Grondeieren is een bekend probleem. Met een investering van ongeveer dertigduizend euro, is er bij leghennenhouders interesse. Een boer die een robot koopt, heeft die, afhankelijk van de tijdsbesparing in zijn geval, in drie tot vier jaar terugverdiend. Als de robot in eenmaal in de markt is, wordt de vraag acuut. Na mijn promotieonderzoek en de publiciteit rond de PoultryBot hebben er overigens best wat leghennenhouders bij mij aangeklopt. Het leeft wel.”
“Een slimme manier om boer beter hun werk te laten doen. Dat is ook smart farming”
Sturen op behoefte kip
Livestock Robotics is ondertussen met een aantal andere ontwikkelingen bezig. Inhoudelijk houdt Vroegindeweij de kaarten wijselijk tegen de borst, maar hij verklapt wel dat er eerste tests zijn geweest en dat volgend jaar een product in de markt wordt gezet. Hij is overtuigd van het feit dat robotisering vandaag of morgen grootschalig zijn intrede in de pluimveehouderij doet. “Dat komt ook door de ontwikkeling in de sector. Vroeger wist je precies wat de dieren deden, nu sturen we veel meer op cijfers. Maar sluit zoiets als stalklimaat nog wel aan bij de behoeftes van de kip, of alle kippen op alle plekken? Het eerlijke antwoord is, dat we dat eigenlijk niet weten.”
“Alles valt en staat met de eerste investeerder”
Gerichtere controles in de stal
“Wat leghennen betreft hebben we best een robuust systeem. Desalniettemin is het nog wel van belang dat de boer tussen de kippen loopt. Bij vleeskuikens speelt dat nog veel meer. Als wij ervoor zorgen dat er vanuit de stal meer informatie aan de pluimveehouder wordt gegeven, zodat die bijvoorbeeld op zondag een rondje minder kan doen. Of misschien voor z’n tweede of derde controleronde alleen nog maar tussen de kippen komt als de robot zegt dat dit nodig is. In de basis moet de boer in de stal blijven komen. Alles vervangen door robots, zie ik dus niet snel gebueren. Wel kan de boer meer gericht controles gaan doen. Ook kan hij met meer informatie zijn controlerondes gerichter maken: Waar zitten afwijkingen? Over het algemeen zit de Nederlandse pluimveehouder bovenop zijn stalmanagement. Als hij medewerkers heeft wordt dat al wat lastiger. Zijn die net zo scherp en hebben die dezelfde gedrevenheid? In die zin denk ik dat er zeker een behoefte is, maar die is niet overal even acuut.”
Voorbeeld aan de melkrobot
Vroegindeweij is ervan overtuigd dat die acute behoefte vanzelf ontstaat. “Ik vergelijk het met de melkveehouderij. Zo’n 20 tot 25 jaar geleden zag men daar ook niet de meerwaarde van een melkrobot. Tegenwoordig kunnen het gros van de bedrijven er niet meer zonder. Het zorgt voor arbeidsverlichting, meer data over de dieren en meer flexibiliteit.” In de pluimveehouderij zijn verschillende ‘problemen’ op het gebied van arbeidsverlichting en kwaliteitsverbetering te bedenken waar een robot een oplossing kan zijn. “We zien van alles gebeuren. Recentelijk heeft er nog een Italiaans adviesbureau bij mij aangeklopt voor informatie, naar aanleiding van de PoultryBot. Het borrelt dus zeker. De grote uitdaging is om robotisering rendabel te maken. Alles valt en staat met investeerders.”
Simpele taken overgenomen door robots
“Ik voorzie in de toekomst dat simpele taken, zoals bijvoorbeeld het eierrapen, over worden genomen door robots. Praktische verbeteringen bij zwaar repeterend werk. Een slimme manier om boeren beter hun werk te laten doen. Dat is ook smart farming. Eventueel kan daar ook nog een koppeling met marktconcepten zijn, stel ik mij zo voor. De winst van robotisering kan ook zitten in oplossingen, die de boer van een extra paar oren en ogen voorzien. Deep learning wordt in de melkveehouderij al toegepast. Camerasystemen herkennen de koeien en ik denk dat dit ook met kippen kan. Denk aan verklikkerdieren op koppelniveau. Door datastromen aan elkaar koppelen, geef je stuurinformatie aan de pluimveehouder waardoor hij een stap vooruit kan maken.”
Focus op automatisering in de pluimveehouderij
Livestock Robotics is vanwege het stopzetten van de ontwikkeling inmiddels afgeschaald tot een eenmansbedrijf, met ondersteuning van een zzp’er en studenten. “We groeien weer en werken vooral op projectmatige basis. Alles op het grensvlak van automatisering in de pluimveehouderij. Deels door de kwaliteit te verhogen en deels door fysiek werk te verminderen.”
Tekst: Martin de Vries
Foto’s: Koos Groenewold en Livestock Robotics
De Pluimveekrant gratis thuis op de mat?
