Pluimveehouder Andy Siemons heeft bijna 100.000 Novogen-leghennen, waarvan 20.000 in de vrije uitloop. Het bedrijf bestaat al bijna veertig jaar en is opgezet door Ad Siemons, de vader van Andy. De pluimveehouders uit het Brabantse Roosendaal werken al die jaren al samen met ForFarmers.
Toen de voerleverancier in samenwerking met GD de ‘Maagscore voor pluimvee’ ontwikkelde heeft Siemons daar direct gebruik van gemaakt en voert sindsdien aan het begin van elke ronde een sectie uit. “Als we tussendoor twijfelen of er maag- of darmproblemen zijn, dan laten we nog een extra maagscore uitvoeren.”
Andy Siemons is maar wat blij met de mogelijkheid om vanuit een aantal vaste kernwaarden zekerheid te krijgen over de gesteldheid van zijn leghennen. “Je wilt alles zo perfect mogelijk hebben. Dit helpt om de vertering goed te houden en ik kan gelijk beoordelen hoe ver de hennen ontwikkeld zijn. Als de darmgezondheid optimaal is, kunnen de hennen het voer ook goed verteren.
Foto: Pluimveebedrijf Siemons voert aan het begin van elke ronde een sectie uit.
“Maag in conditie houden en vertering stimuleren”
De laatste keer leverde de maagscore enkele aandachtspunten op: “Dat was precies in de warme periode (afgelopen zomer, red.). De energiebehoefte van de hennen was hoog. We zijn toen het luxe voer wat langer blijven doorvoeren om de maag in conditie te houden en de vertering te stimuleren. Pas sinds kort zien we daar echt de resultaten van. De hennen blijven mooi in de veren, hebben mooie darmen en zijn mooi aan de maat.”
Ontstaan maagscore
Harrie Rouschop van ForFarmers is één van de initiatiefnemers van de maagscore, een methode speciaal ontwikkeld voor het bevorderen van de darmgezondheid bij pluimvee. Rouschop: “Dat is essentieel voor productie, conditie en opbouw van lichaamsgewicht van de kip. Om de darmgezondheid meetbaar te maken zijn we met Naomi de Bruijn van de Gezondheidsdienst (GD) in Deventer in gesprek gegaan en gezamenlijk hebben we een opstart gemaakt voor een score waardoor er vergelijkingen en oordelen gegeven kunnen worden.”
Drie fases
De score wordt bepaald op basis van drie criteria. De eerste is de refluxscore, de overgang van de klier- naar de spiermaag. Hoe beter de voermassa vanuit de beide magen heen en weer gaat (de anti-peristaltische werking, red.), hoe beter de vertering is. Rouschop: “Hoe smaller die overgang, hoe meer de reflux geprikkeld wordt.” Fase twee is de dikte van de maagspier meten. Daar is de boodschap: hoe dikker, hoe beter. “Dat doe je gewoon met een liniaal”, vertelt Rouschop. “Als de maag dik is, dan kan het voer beter gekneed worden om de grotere deeltjes fijn te krijgen.”
Bij de derde score draait het om de taaiheid van de maagwand. “Dit is misschien wel de moeilijkste fase, want je moet er goed in getraind zijn de taaiheid juist te kunnen inschatten. Wij hebben dat bij voldoende hennen van verschillende leeftijden getest en weten dat inmiddels goed te herkennen, maar elke maagwand is weer verschillend. Vergelijk het maar met de spier van een trekpaard in verhouding tot de spieren van een luxepaard. Beide hebben een dikke spiermassa en het zijn allebei paarden, maar toch is de spieropbouw totaal verschillend. Dat geldt ook voor de maagwand bij kippen.”
Vleeskuikensector
De maagscore is overigens voortgekomen vanuit de vleeskuikensector. “Op een proefbedrijf in Spanje is die maagscore opgezet en dat is later door de leghennensector opgepakt. Het streven is dan ook om op een leeftijd van vijftien weken de eerste score te laten uitvoeren. Zodoende kunnen pluimveehouders nog actie ondernemen door aan de voerstructuur te werken om de maag te blijven prikkelen. Op het moment dat een maag een te smalle maagwand heeft, dan wordt het voer in grotere delen door de darmen gestuurd. Dat betekent een lagere opname van nutriënten vanuit de darm naar de bloedbaan. Daardoor krijg je minder beschikking van eiwitten en vetten voor de groei en productie van de hennen. Als dat niet werkt – bijvoorbeeld bij Coccidiose – dan krijg je ook te maken met meer uitval, hogere ziektedruk en lagere productiecijfers.”
Prominentere rol
De methodiek is sinds de introductie door ForFarmers niet veranderd, maar Rouschop merkt wel dat er steeds minder gebruik van gemaakt wordt. “Iedereen kan gebruikmaken van de maagscore, ook pluimveehouders die geen voer afnemen van ForFarmers. Toen we de score introduceerden, hebben we diverse bijeenkomsten met pluimveehouders en dierenartsen georganiseerd. Ik doe de maagscore bij vrijwel al mijn klanten, maar ik pleit voor een nog bredere inzet van de toepassing van de maagscore. Zeker nu er met onbehandelde hennen gewerkt wordt, is het uitvoeren van een maagscore van groot belang. Voor elke pluimveehouderij geldt: voorkomen is beter dan genezen.”
“Snel ingrijpen bij darmproblemen”
Andy Siemons is bijzonder blij met de relatie die hij heeft met zijn voerleverancier en de informatie die uit de maagscore komt. Ook vindt hij dat meer pluimveehouders van deze mogelijkheid gebruik moeten maken: “Het is al enkele jaren geleden dat ik hennen met darmproblemen had. Wel hebben we een paar keer in de opstart wat darmontsteking gehad, maar daar hebben we snel op ingespeeld. ForFarmers en de maagscore zijn voor ons bedrijf heel belangrijk. Als we er samen goed achteraan zitten – samen met de dierenarts en broederij – dan kunnen er een hoop problemen voorkomen worden of kunnen we snel ingrijpen als er toch iets de kop opsteekt. Als dat niet gebeurt en er treden toch darmproblemen op, dan zit je er de hele ronde mee. En dat hebben wij gelukkig nog niet gehad. Het is dan ook heel goed dat een voerbedrijf blijft zoeken naar manieren om met gezonde hennen een maximale productie te behalen. Die visie en begeleiding verhoogt ons rendement en de technische resultaten, elke ronde weer.”
Bron: GDDiergezondheid, oktober editie pluimveekrant
