Nu verschillende slachterijen kuikens van salmonellapositieve vleeskuikenbedrijven weigeren, is de vraag naar een effectieve salmonella-aanpak alleen maar groter geworden. Bert Janssen, pluimveespecialist bij Trouw Nutrition, kan erover meepraten: “Je moet je niet vergissen wat een salmonellabesmetting doet met je bedrijfsinkomen. Je kan je kuikens niet meer kwijt óf je wordt stevig gekort op je kiloprijs.” Ook collega Lukas Jan Liefting merkt dat boeren steeds vaker aankloppen voor hulp. “Salmonella sluipt ongemerkt je stal binnen. Voor je het weet, heb je een bedrijfsbrede besmetting. Een totaalaanpak is dan meestal nog je enige oplossing.”
Maximale inzet op salmonellavrije kuikens
Bedrijven die salmonellapositief zijn, hebben het in deze tijden niet makkelijk. “Tijdens corona zijn veel slachterijen nog kritischer en selectiever geworden. Ze zetten maximaal in op salmonellavrije kuikens. Hoewel we in Nederland bij elke schakel in de keten een strenge in- en uitgangscontrole hebben, kan het natuurlijk altijd gebeuren dat je toch een keer te maken krijgt met een salmonellabesmetting”, weet Janssen.
2 typen salmonellabedrijven
“Als je het hebt over de salmonellaproblematiek in ons land, zijn er eigenlijk 2 typen bedrijven”, vervolgt Liefting. “Enerzijds zijn er de pluimveehouderijen die al jaren salmonellavrij zijn, maar bij een monstername toch een keer positief testen. Zo’n uitslag maakt het nog niet meteen een salmonellabedrijf. Vaak gaat het om een incident, waarbij de besmetting met een paar kleine ingrepen goed te bestrijden is.”
Speld in de hooiberg
“Anderzijds zijn er bedrijven die ronde na ronde op salmonellapositieve kuikens testen. Daar is de besmettingsdruk enorm hoog, waar je als pluimveehouder slapeloze nachten van kan krijgen”, vervolgt Liefting. “Bovendien is het zoeken naar een speld in de hooiberg: zit de besmetting op het erf, in de vloer, op je materialen, in je voersysteem of ergens anders? Salmonella is een bacterie die goed in mest en stof overleeft en eenvoudig te verslepen is. Binnen no-time is het een bedrijfsbreed probleem. Zo’n besmetting bestrijd je niet even met een simpele reiniging. Dan komt onze totaalaanpak om de hoek kijken.”
Bedrijfsaudit met uitgebreid adviesrapport
De totaalaanpak van Trouw Nutrition bestaat uit een aantal stappen. Janssen: “Allereerst wordt de boerderij grondig gereinigd en ontsmet door een specialistisch bedrijf. We werken daarbij volgens een vast protocol, nemen monsters af en gaan de interne en externe bioveiligheid na. Ook voeren we een bedrijfsaudit uit, waarop een uitgebreid adviesrapport volgt. Dat is de basis voor ons bestrijdingsplan. Met de uitkomsten van de monsters en de audit gaan we gericht aan de slag.”
Ontsmetten van naden, kieren en (ontsloten) voersystemen
“We beginnen met de naden en kieren. Daarbij strooien we Fysal MP over de vloer; een organisch zurenblend dat Salmonella tot in de kleine hoekjes en gaten afdoodt en herbesmetting helpt voorkomen. Vervolgens pakken we het voersysteem aan. Daarbij mengen we een vezelrijk product (haverdoppen) met Selko®-FDP en dat mengsel laten we minimaal 48 uur in voerleidingen, vijzels, wegerbakken en voerhoppers staan. Zo weet je zeker dat het hele voersysteem ontsmet wordt”, licht Janssen toe.
Echte win-win
“Na het voersysteem, is de waterleiding aan de beurt. Om de besmettingsdruk te verlagen, zuren we het drinkwater aan met Selko®-pH S. Hierdoor wordt de pH van het drinkwater verlaagd en krijgt Salmonella het moeilijk om te overleven. Bovendien zorgt Selko®-pH S voor een betere voederconversie en groei. Een echte win-win”, vult Liefting aan.
Laatste troef in handen
Janssen: “Als de kieren, het voersysteem en het drinkwater behandeld zijn, hebben we als laatste troef nog Fysal Fit-4; een voeradditief dat de opname van Salmonella via de bek en de aanhechting van Salmonella aan de darmwand voorkomt. Na die laatste stap heb je als pluimveehouder alles gedaan wat binnen je mogelijkheden ligt. En niet voor niets: we merken écht dat deze totaalaanpak werkt en effectief is!”
Overstappen naar conceptkip
Harry Hulman, bedrijfsadviseur pluimvee bij Trouw Nutrition, kan dat laatste beamen. “Ik kom zojuist van een pluimveebedrijf in Overijssel. De eigenaar wilde niets liever dan overstappen naar conceptkuikens, maar dat vond de slachterij geen optie: het bedrijf had al 5 jaar lang last van besmettingsgolven met Salmonella. Hij had al van alles geprobeerd; toch dook de bacterie steeds weer op.”
Al 4 rondes salmonellavrij
“We zijn voor hem aan de slag gegaan met onze totaalaanpak, waarbij we de voerlijn tot in detail hebben ontmanteld. Ook de haverdoppen zijn ingezet. Op basis van 20 monsters hebben we heel gericht gereinigd en ontsmet. De resultaten liegen er niet om: we zijn in december 2020 begonnen en het bedrijf is nu al 4 rondes salmonellavrij. Nu hij groen licht heeft gekregen voor zijn conceptkuikens, hangt hij de vlag uit. Dat zijn prachtige projecten om te mogen begeleiden”, glundert Hulman.
Goedkoop is duurkoop
“Kijk, op het moment dat Salmonella geen issue is, zal geen enkele boer een euro te veel uitgeven aan preventie. Als er dan toch een besmetting is, zie je dat sommige pluimveehouders eerst inzetten op goedkopere bestrijdingsalternatieven. Maar vaak blijkt dat duurkoop. Door eenmalig te investeren in een totaalaanpak, ben je misschien in het begin duurder uit, maar het levert je wel veel meer op”, verzekert Liefting.
Kwestie van volhouden
“Wat ik merk, is dat het tegengaan van Salmonella ook vooral een kwestie is van volhouden en doorzetten. Niet te snel denken dat de besmettingsdruk weg is, maar de puntjes op de i zetten met onze totaalaanpak. Dat ga je écht terugzien in je bedrijfsresultaat, zowel technisch als financieel en met veel meer arbeidsvreugde”, besluit Hulman.
Ook aan de slag met het bestrijden van Salmonella en benieuwd naar de mogelijkheden voor een totaalaanpak? Neem contact op met Harry Hulman.
