Nienke van Mispelaar, vierdejaars student Varkens- en Pluimveehouderij van Aeres Hogeschool in Dronten, reisde afgelopen voorjaar naar Ghana voor haar afstudeerstage. Met veel enthousiasme ging ze het avontuur aan en ze kwam enthousiast terug. Aan de Pluimveekrant vertelt ze over haar ervaringen.
Op donderdag 15 februari was het eindelijk zo ver: de periode van mijn afstudeerstage in Ghana brak aan! Via één van mijn docenten, Sander Lourens, kreeg ik de mogelijkheid om mijn afstudeerstage te doen bij een vriend van hem in Ghana. Deze kans klonk mij als muziek in de oren en ik ben dan ook met veel enthousiasme het avontuur aan gegaan.
Via Amsterdam en Accra ben ik afgereisd naar Kumasi, de tweede stad van Ghana. Professor Jacob Hamidu, de vriend van Sander, is hier docent aan de universiteit, adviseur in de pluimveehouderij, hoofd van de kerk en nog veel meer. In de eerste week hebben we een aantal bedrijven bezocht, samen met zijn vaste veearts en mede-adviseur. De meeste van deze bedrijven zijn leghennenbedrijven waar de professor en de veearts advies geven. Ze gaan hier langs als er problemen zijn of bezoeken de bedrijven voor visites.
Universiteit
Ik heb veel tijd doorgebracht op de universiteit waar professor Hamidu lesgeeft. De naam van de universiteit is Kwame Nkrumah University of Science en Technology. Deze universiteit heeft een faculteit in dierwetenschappen. Naast theorie geven ze ook praktijklessen en houden hiervoor kippen, varkens, runderen en geiten. Net als bij Aeres worden deze bedrijven grotendeels gerund door studenten. Tijdens mijn stage heb ik vooral meegelopen met twee studenten: George Kwaku Atimah en Agnes Osei. George is masterstudent dierwetenschappen en bedrijfsleider op het proefbedrijf van professor Hamidu. Agnes is bezig met haar PhD en doet onderzoek naar verschillende voersoorten voor vleeskuikens op het kippenbedrijf van professor Hamidu waar George bedrijfsleider is.
Mais of cassavezetmeel?
Voor het onderzoek van Agnes zijn er 360 Ross 308 eendagskuikens vanuit Nederland overgevlogen. Agnes doet in verschillende rondes onderzoek naar het vervangen van mais door cassavezetmeel in het voer. Er was één controlegroep en vijf onderzoeksgroepen, welke in vijf verschillende hoeveelheden mais in het voer vervangen kregen door cassavezetmeel. Cassavezetmeel is goedkoper dan mais, maar kan ook leiden tot meer infecties in het lichaam van de kip. Ze onderzocht de verschillende voersoorten en mestmonsters van alle zes groepen. Er waren vier controlegroepen met in iedere groep vijftien kuikens. Dit resulteerde in 24 herhalingen in deze ronde. In de laatste week van het startvoer en de laatste week van het eindvoer is er uit iedere groep één kuiken één week apart genomen voor het nemen van mestmonsters. Deze monsters hebben we geanalyseerd op vet, stikstof/eiwit, energie en ruwe as. Dezelfde bepalingen hebben we gedaan met de beide voersoorten. In de derde en in de zesde week hebben we uit iedere groep één kuiken uit elkaar gehaald voor sectie. Ieder kuiken is levend gewogen, er is bloed getapt, de organen zijn stuk voor stuk gewogen en stukjes ileum en lever zijn verzameld voor nader onderzoek op ontstekingen en lengtes van de villi. Nadat we alle informatie over de nodige organen hadden verzameld, hebben we lekker met elkaar de kip gegeten. De rest van de kip is in de diepvries beland om te verkopen.
In verschillende laboratoria en over verschillende dagen hebben we de ileums en levers klaargemaakt voor verder onderzoek. Het meten, snijden, waxen en dunne plakjes schaven hebben we zelf gedaan. De rest van het microscopisch onderzoek is gedaan door specialisten.
Naast dit onderzoek heb ik meegeholpen in de dagelijkse verzorging van het pluimvee op het bedrijf van professor Hamidu. Voeren gebeurt hier allemaal nog handmatig en ook een deel van de kippen krijgt het water nog met de hand. Voer wordt zelf geproduceerd onder leiding van George. Al het pluimvee krijgt zelfgemengd voer en George verkoopt ook voer aan pluimveehouders in de buurt.
Eieren poetsen
Op het proefbedrijf worden bruine Lohmann-hennen uit Nederland gehouden. Ook zitten er een lokaal legras met kale nek, zwart-wit kippen, parelhoenders en kalkoenen. Al deze soorten worden gehouden voor reproductie. In alle hokken loopt dus ook een haan. De eieren worden verzameld en uitgebroed in de Olympio Hatchery, ook eigendom van professor Hamidu. Alle kippen worden op een dichte vloer gehouden. Er is geen mestband en geen eierband. Dit betekent dus dat alle eieren met de hand uit de legnesten moeten worden gehaald. Deze eieren zijn natuurlijk redelijk vervuild, dus na het rapen is het poetsen geblazen. De eieren worden tot maximaal zes dagen gekoeld bewaard omdat er iedere week eieren worden uitgebroed. Op zondag komen de eieren uit. Ze worden dan gesorteerd en in dozen gedaan. Pluimveehouders uit de buurt komen zondagavond of maandag de kuikens ophalen. Een klein deel van de kuikens wordt opgefokt in de pluimveestal.
Kwaliteitsverschil in onderwijs met Nederland
Een klein deel van de tijd heb ik doorgebracht op de universiteit. Ik heb statistieklessen gevolgd en meegedaan met de embryologielessen gegeven door professor Hamidu. Daarnaast gaven de vierde/laatstejaars studenten een presentatie over een onderzoek. Het was voor mij een eye-opener. Er is een heel groot kwaliteitsverschil tussen studenten en docenten in Ghana en in Nederland. De klassen zijn groter waardoor er een heel andere relatie is tussen studenten en docenten.
Ik heb veel tijd doorgebracht op de universiteit en het pluimveebedrijf, maar gelukkig was er ook nog een klein beetje vrije tijd. George en zijn vrouw hebben me een weekend meegenomen naar Cape Coast. Hier ligt ook een stukje koloniale geschiedenis van Nederland. We zijn naar de slavenforten geweest, hebben het strand bezocht en zijn in Kakum National Park geweest. In het lange Paasweekend ben ik met een georganiseerde groep Europese reizigers naar het noorden gegaan. Hier hebben we olifanten, verschillende soorten apen, everzwijnen, antilopen en nog veel meer gezien. We hebben mooie watervallen bezocht en zijn naar de oudste moskee van West-Afrika geweest.
Al met al heb ik een prachtige ervaring gehad. De communicatie verliep over het algemeen soepel, omdat Engels de officiële taal is in Ghana. Het geloof speelde wel een grotere rol dan verwacht, en ook het verschil in eten viel me niet mee. De eetgewoontes zijn heel anders dan wij gewend zijn. Veel bot, weinig vlees, veel koolhydraten en weinig vitamines en vezels. Ook de smaken en kruiden zijn erg anders en voor mij niet per se lekker. Het klimaat is warm en droog, iets waar ik ook erg aan moest wennen. Dit maakt de manier van vee houden, maar ook de levenswijze van de bevolking heel anders dan wij gewend zijn. Ik heb veel van de veehouderij kunnen zien en ook het land een beetje mogen ontdekken. Ik raad het iedere student aan om voor een ervaring als deze te gaan!
