In verschillende landen gaan boeren de straat op om de demonstreren. De Europese wetgeving is mede verantwoordelijk hiervoor. Toch gaan de boerenprotesten er in verschillende Europese lidstaten net iets anders aan toe.
Begin januari riep het Deutscher Bauernverband Duitsland op om in actie te komen tijdens de Wutwoche, oftewel de week van de woede. Snelwegopritten werden geblokkeerd en optochten zorgden voor vertragingen in het verkeer. Ook werd in grote steden als Berlijn en Hamburg het verkeer stilgelegd. De reden was de geplande bezuiniging op landbouwsubsidavies door de regering-Scholz.
De regering-Scholz had als plan om de btw-vrijstelling van landbouwvoertuigen te schrappen. Ook wilde de regering het belastingvoordeel dat boeren hebben op landbouwdiesel laten vervallen. De demonstraties hadden een positief effect: de btw-vrijstelling blijft behouden en het belastingvoordeel op diesel zal geleidelijk aan gedurende meerdere jaren worden afgeschaft. De boeren vinden dit nog niet voldoende, maar de regering geeft aan dat er op dit moment geen ruimte is voor meer versoepelingen van de regels.
Frankrijk laat van zich horen
Frankrijk staat bekend als een van de grote exporteurs in de Europese landbouwsector. Toch bestaat het grootste gedeelte van de export uit wijn en graan. Telers van andere gewassen vissen vaak achter het net. Er is volgens de boeren geen brood te verdienen in deze sector. Veel Franse landbouwbedrijven zijn nog relatief kleinschalig, terwijl de belastingen hoog zijn. Daarnaast is er een groot verschil tussen arme en rijke bedrijven. Wijn- en graanboeren hebben het vaak goed voor elkaar, terwijl veehouders aan het kortste eind trekken.
Boerenvakbond FNSEA (Féderation Nationale des Syndicats d’Exploitants Agricoles) laat weten dat de bureaucratie in Frankrijk steeds meer toeneemt. Boeren bevinden zich in een web van wetgeving. Volgens de vakbond is het moeilijk om te concurreren met andere landen, omdat de loonkosten relatief hoog zijn in Frankrijk. De steun van de overheid mist, daarom zetten de Franse boeren hun hakken in het zand.
Farmer protests in France continue
— S p r i n t e r (@Sprinter99800) February 22, 2024
The video shows a gathering of tractor drivers this evening in Auxerre pic.twitter.com/6dyQOdPdFx
Portugese boerenorganisatie houdt zich erbuiten
In Portugal blokkeerden honderden trekkers de wegen richting Spanje. Er waren meerdere redenen voor deze demonstraties: van te hoge importprijzen tot onvoldoende staatssteun. De overheid heeft Portugese boeren beloofd een financiële steun van vijfhonderd miljoen euro te geven. Dit komt volgens velen te laat. Zij kunnen niet wachten tot juni. Ook hangen in dit land verlagingen van subsidies op landbouwdiesel boven het hoofd. Dit zijn plannen waar de boeren het niet mee eens zijn.
Opmerkelijk is dat de Portugese organisatie van agrariërs, CAP (Confederation of Portuguese Farmers), zich begin 2024 niet aansloot bij de boerenprotesten. De CAP ging in gesprek met de overheid en zag mogelijkheden om tot een overeenkomst te kunnen komen. Gewelddadige protesten in Portugal geven de sector een slecht imago volgens de organisatie, dus zij houden zich erbuiten.
Griekse paarden blokkeren de straten
Griekse boeren zijn tegen de stijgende brandstof- en energiekosten. Daarnaast vinden ze dat de overheid onvoldoende steun biedt tegen concurrentie vanuit het buitenland. Verschillende boeren gingen samen met hun trekkers op de boot naar het vasteland van Griekenland. Vervolgens trokken ze naar de hoofdstad Athene om hun ongenoegen te uiten. In andere gebieden werden landbouwproducten op straat gedumpt: kastanjes, appels, melk en veevoer. Ook blokkeerden paarden wegen in de regio Aigialeia in West-Griekenland.
Boerenvakbonden in Griekenland zijn om tafel gaan zitten met de regering. Er werd naar hen geluisterd. De regering bood kortingen op de elektriciteitsrekeningen aan en het belastingvoordeel voor diesel werd verlengd tot eind 2024. Aangezien Griekenland herstelt van een lange financiële crisis, kon de overheid geen andere tegemoetkomingen beloven op de korte termijn.
De boeren vragen ook om nieuwe onderhandelingen over het nieuwe GLB in de Europese Unie. Een ander opmerkelijke eis is dat boeren willen dat niet-Griekse producten niet langer als Grieks worden gelabeld.
#farmers massive protest in Mesologi, Greece#agriculteurs pic.twitter.com/640HWZmFug
— PAME Greece International (@PAME_Greece) February 27, 2024
“Amai, nog meer boerenprotesten”
Onlangs blokkeerden Vlaamse en Waalse boeren de snelwegen. Verschillende boerenvakbonden vinden dat de mening van boeren onderdeel dient te worden van het beleid. De Boerenbond noemt drie belangrijke punten: minder regelgeving, eerlijke prijzen en een stabiele wetgeving. De maatregelen in het nieuwe Vlaamse Stikstofakkoord zijn te streng volgens de boeren, ook wordt de prijs teveel bepaald door supermarkten.
In Nederland gaan boeren ook de straat op om te protesteren tegen stikstofmaatregelen. Er is nog een ander punt dat Belgische en Nederlandse boeren verbindt: de strenge bemestingsregels. Daarom protesteerden ze onlangs samen bij de grens tussen beide landen. Het resultaat is dat deze onderwerpen een plaats op de Belgische politieke agenda hebben gekregen.
Wat leveren al deze boerenprotesten op?
Het verschilt per land in hoeverre de overheid direct inspeelt op de eisen van de boeren. In Duitsland worden de maatregelen direct aangepakt, terwijl dit in sommige landen nog ver weg lijkt. Al deze boeren gaan met een overkoepelend doel de straat op: een ander beleid. Ze willen een beleid dat beter is aangepast op de behoeften van boeren, zowel op Europees als op landelijk niveau. Boeren hebben hun stem laten horen. De bal ligt nu weer bij de bestuurders.
Tekst: Kim Sjoers
